Gokken, Skinner en Darwin |
Top Previous Next |
|
Het "automatisch" reageren op positieve beloning is een geweldige eigenschap die het voor ons en vele andere dieren mogelijk heeft gemaakt om te reageren op steeds veranderende omstandigheden. Dieren als duiven blijken zich via dit leerproces uitstekend te kunnen handhaven in onze moderne wereld. De psycholoog B.F. Skinner heeft uitvoerig onderzoek gedaan bij mensen en dieren om gedrag aan te leren door beloning. Het is immers slechts weinig organismen gegeven om door diep doordenken over, en uitproberen binnen, een situatie zich aan te passen. Het beloningsmechanisme is evenwel een vrij kortzichtig algoritme. Andere mechanismen om te leren zijn bijvoorbeeld: leren van je ouders en/of soortgenoten (opvoeden en imiteren). Bij gokken werkt het mechanisme van belonen ook. Skinner heeft laten zien dat variabele beloning een heel sterk effect heeft. In onze wereld zijn er maar weinig dingen die écht random zijn. Vaak is er immers ook een oorzakelijk verband. Vandaar dat positieve beloningen zo snel werken. De roulettetafel en de gokkast zijn geen natuurlijke situaties. Daar werkt het mechanisme ook goed, met soms als gevolg een ongewenst resultaat: een verslaving. Skinnerbox Intussen is bekend dat het leermechanisme werkt via de neurotransmitter dopamine. Dat maakt het begrijpelijk hoe het mechanisme van belonen werkt, alleen kun je de hoeveelheid dopamine in je hersenen niet zelf reguleren. Je kunt wel bewust leren omgaan met verleidingen. Dat is echter wel lastig. De triggers moeten uitdoven. Dat kan bijvoorbeeld om te zorgen dat je veel andere plezierige activiteiten hebt. Zie bijvoorbeeld de TED-lezing https://www.ted.com/talks/johann_hari_everything_you_think_you_know_about_addiction_is_wrong?language=nl De natuur heeft er ook voor gezorgd dat wij aangeleerde gewoontes niet snel afleren. Dat zou immers betekenen dat wij telkens alle op die manier aangeleerde kennis weer snel zouden vergeten en weer opnieuw moeten leren. Ook het effect van de near miss laat zich op deze manier verklaren. Als je iets bijna kent, is het handig om even goed door te zetten om het echt te leren. Ook weer zo'n automatisme dat normaal gesproken handig is, maar in de situatie van gokken gemakkelijk kan worden misbruikt. Het uitproberen is in feite een positieve eigenschap. Voor je overlevingskans is het namelijk beter om nieuwe dingen uit te proberen. De soort die nooit wat nieuws uitprobeert sterft uit. Echter, gokken kan (na niet al te lange tijd) in een klein percentage (1-5 %) tot grote problemen leiden. Besef, het gaat dan wel om een groot aantal mensen. Het aantal mensen dat verslaafd wordt hangt sterk af van de fysieke afstand tot de casino's. Door de komst van internet gokken neemt de kans om gok verslaafd te worden behoorlijk toe. Havo -> Apen slimmer dan mensen. https://www.youtube.com/watch?v=tWtvrPTbQ_c https://www.youtube.com/watch?v=D-RS80DVvrg
|